HỘI THẢO KHOA HỌC “ TÍNH CÁCH NGƯỜI NGHỆ AN VÀ SỰ BIẾN ĐỔI CỦA NHỮNG NÉT TÍNH CÁCH NỔI TRỘI TRONG ĐIỀU KIỆN HIỆN NAY”
Thứ hai - 21/09/2020 22:471.0680
Sáng 15/9, UBND tỉnh tổ chức Hội thảo khoa học: "Tính cách người Nghệ và sự biến đổi của những nét tính cách nổi trội trong điều kiện hiện nay".
Tới dự, về phía Trung ương có các ông Trương Đình Tuyển - nguyên Bộ trưởng Bộ Thương mại, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An; PGS.TS Trần Đình Thiên - Nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam; PGS.TS Nguyễn Hoài Lê - Viện trưởng Viện nghiên cứu con người. Đại diện các Viện nghiên cứu TW, các trường đại học, các chuyên gia, nhà khoa học trong và ngoài tỉnh. Về phía tỉnh Nghệ An có ông Bùi Đình Long - Phó Chủ tịch UBND tỉnh; ông Trần Quốc Thành - Giám đốc Sở KH&CN, ông Kha Văn Tám - Phó Trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, cùng đại diện lãnh đạo các sở, ban, ngành, địa phương và các hội khoa học, kỹ thuật trong tỉnh. Tham dự và tham luận tại hội thảo có đại diện các viện nghiên cứu Trung ương, các trường đại học, các chuyên gia, nhà khoa học trong và ngoài tỉnh. Ông Bùi Đình Long - Phó Chủ tịch UBND tỉnh; ông Trần Quốc Thành - Giám đốc Sở KH&CN và PGS.TS Nguyễn Hoài Lê - Viện trưởng Viện nghiên cứu con người đồng chủ trì hội thảo. Bàn về tính cách người xứ Nghệ là một vấn đề lớn, một mối quan tâm được nhiều thế hệ thảo luận. Từ hơn vài thế kỷ trước, những học giả như Phan Huy Chú, Bùi Dương Lịch đã nói đến tính cách của con người xứ Nghệ. Đến đầu thế kỷ XX, Phan Bội Châu tiếp tục bàn về người Nghệ. Sau đó là hàng loạt các nhà nghiên cứu khác từ Đặng Thai Mai, Trần Quốc Vượng, Vũ Ngọc Khánh, Phong Lê, Chương Thâu, Chu Trọng Huyến, Lê Bá Hán,…. thảo luận tiếp về vấn đề này. Và câu chuyện sẽ còn tiếp diễn lâu dài khi mà người Nghệ ở quê nhà cũng như sinh sống ở nhiều nơi khác trong và ngoài nước đều mong muốn định vị mình trong tiến trình phát triển của dân tộc, của quê hương. Trong mấy năm gần đây, tỉnh Nghệ An dành nhiều mối quan tâm cho việc nghiên cứu, tìm hiểu về tính cách con người xứ Nghệ như là một sự cụ thể hóacủa chiến lược lấy con người làm trung tâm, làm động lực quan trọng mang tính quyết định để thúc đẩy quá trình phát triển kinh tế xã hội tỉnh nhà trong giai đoạn hội nhập quốc tế. Nhiều hội thảo khoa học, nhiều đề tài nghiên cứu đã được tổ chức thực hiện nhằm đi sâu vào việc xác định các tính cách quan trọng, nổi trội được dùng để định danh người Nghệ trong nhiều năm qua. Và hội thảo lần này là tiếp nối những cuộc thảo luận trước đây và nhấn mạnh đến việc phát huy các nét nổi trội của tính cách người Nghệ vào quá trình phát triển của tỉnh nhà nói riêng, của đất nước nói chung trong bối cảnh hiện nay. Trình bày tại hội thảo, nhiều ý kiến quan trọng đã được các nhà nghiên cứu xoáy sâu vào nhằm làm rõ hơn về những nội dung trên. Bên cạnh những tham luận tiếp tục bàn về tính cách người Nghệ từ truyền thống đến hiện đại, về các nhân tố ảnh hưởng đến quá trình hình thành tính cách cũng như những biểu hiện cụ thể của tính cách người Nghệ trong một số trường hợp đặc biệt, thì có một số tham luận đã trực tiếp đi sâu vào thảo luận vấn đề phát huy tính nổi trội của người Nghệ trong quá trình phát triển hiện nay. Ông Trương Đình Tuyển - nguyên Bộ trưởng Bộ Thương mại, nguyên Bí thư Tỉnh ủy, Tổ trưởng Tổ Tư vấn kinh tế - xã hội cho UBND tỉnh Nghệ An phát biểu tại hội thảo cho rằng: Tính cách của người Nghệ là sự kết tinh của 2 yếu tố cơ bản là điều kiện tự nhiên khắc nghiệt và vùng phên dậu của Tổ quốc. Hai yếu tố này hun đúc nên tính cách người Nghệ. Đó là sự thẳng thắn, cương trực, tính kiên cường, bất khuất và tinh thần chịu khó, chịu khổ cùng với đó là sự gắn kết quê hương. Bên cạnh những phẩm chất tốt đẹp, trong tính cách người Nghệ cũng tồn tại những nhược điểm nhất định, đó là sự bảo thủ, đố kị, "giàu ghét, đói khinh, thông minh không sử dụng", cực đoan, cứng nhắc, thô vụng, thiếu mềm dẻo trong giao tiếp, dễ bị kích động, kéo bè, kéo cánh, "níu áo nhau", tư duy "tiểu nông"…
PGS.TS Trần Đình Thiên - nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, thành viên Tổ Tư vấn kinh tế - xã hội tỉnh Nghệ An cho rằng: Tính cách Nghệ vẫn đang "kìm hãm" sự phát triển của địa phương. Tính cách người Nghệ đặc sắc, người Nghệ đi ra ngoài thì phát triển... nhưng Nghệ An vẫn đang là tỉnh nghèo. Đây là một mâu thuẫn. Người Nghệ An vẫn đang bảo thủ, thiếu sự sáng tạo. Người Nghệ An phải mở ra không gian sáng tạo, thoát khỏi tư duy thầy đồ. Để địa phương phát triển, Nghệ An cần đặt ra những bài toán khó, thách thức, tạo điều kiện người giỏi phát huy.
TS Nguyễn Ngọc Chu (Trường Đại học Đông Á) sau khi phân tích kỹ các tính cách nổi trội của người Nghệ bao gồm cả những nét tích cực cũng như các hạn chế đã nhấn mạnh rằng quốc gia hay địa phương cũng cần sử dụng và phát huy nhiều trí tuệ của người Nghệ trong giai đoạn hiện nay. Ông cũng gợi mở ra ba hướng chiến lược để sử dụng nhân tài xứ Nghệ là: Tập trung nhân tài Nghệ An cho khoa học và công nghệ để sinh ra những phát minh mở đường tầm cỡ nhân loại; Dồn người tài Nghệ An cho quản trị; Coi trọng việc làm giàu ngang với việc học và việc quản trị để dồn người tài Nghệ An cho việc làm giàu. Qua đó, ông cũng đưa ra một loạt các đề xuất tác nghiệp để phát huy các tính cách nổi trội của người Nghệ trong quá trình phát triển hiện nay. Phát biểu kết luận tại hội thảo, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bùi Đình Long nhấn mạnh: Từ việc nhìn nhận những phẩm chất đáng quý và những hạn chế trong tính cách, chúng ta sẽ xây dựng con người Nghệ theo hướng "gạn đục khơi trong". Ngoài ra, chúng ta bảo tồn và phát huy những phẩm chất đáng quý trong tính cách người Nghệ trong điều kiện mới; Xây dựng mô hình tính cách người Nghệ, với các tiêu chí mong muốn phù hợp với thời đại mới; Phát triển con người Nghệ đáp ứng với yêu cầu của thời đại mới. Thực hiện được điều này đòi hỏi phải có một định hướng lớn mang tầm chiến lược dài hạn và được tổ chức thực hiện, với sự nhất quán, kiên định về mục tiêu, sáng tạo về cách thực hiện. Làm sao để sau khoảng 20-30 năm có một thế hệ người Nghệ hiện đại vừa mang những phẩm chất cao quý, tốt đẹp của văn hóa xứ Nghệ, vừa có khả năng thích nghi, phù hợp cao với thời đại mới. Nhận diện được những nét tính cách đã thay đổi trong xu thế hiện đại hóa, giao lưu hội nhập theo chiều hướng tích cực cũng như tiêu cực; Đây là sẽ điều cốt yếu để người Nghệ phát huy những nét tính cách nổi trội, tích cực phù hợp với xu thế hiện nay để xây dựng con người Nghệ An phát triển toàn diện./.