Nghệ An trong hành trình 50 năm thống nhất đất nước

Chủ nhật - 27/04/2025 22:30 9 0

Với vị trí chiến lược quan trọng là “yết hầu” của miền Trung, điểm đầu của tuyến chi viện chiến lược Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh huyền thoại, Nghệ An luôn là mục tiêu đánh phá trọng điểm của không quân và hải quân Mỹ.

Nghệ An trong hành trình 50 năm thống nhất đất nước

Tuy nhiên, càng bị đánh phá, tinh thần cách mạng, lòng yêu nước và ý chí bất khuất của quân dân Nghệ An càng được hun đúc mạnh mẽ. Với khẩu hiệu hành động “Tất cả cho tiền tuyến, tất cả để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”, cả hệ thống chính trị và nhân dân trong tỉnh đã vào cuộc một cách quyết liệt, toàn diện và hiệu quả.

Đoàn xe vượt Trường Sơn chi viện cho chiến trường miền Nam với khẩu hiệu “Tất cả vì miền Nam ruột thịt”. (Ảnh tư liệu)

Hàng chục vạn người con ưu tú của Nghệ An đã nô nức lên đường nhập ngũ, gia nhập lực lượng thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến, trực tiếp tham gia chiến đấu và phục vụ chiến đấu trên khắp các chiến trường.
Chỉ tính riêng giai đoạn 1965 - 1972, toàn tỉnh đã động viên 139.570 người phục vụ chiến trường, gồm 103.505 bộ đội (trong đó có 3.332 nữ), 11.585 thanh niên xung phong (6.005 nữ), 24.480 dân công hỏa tuyến.
Ở các chiến trường B và C, Nghệ An có tới 16.581 người trực tiếp chiến đấu, trong đó có 13.483 bộ đội và 3.098 cán bộ, công nhân - một con số thể hiện rõ nét tinh thần “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước” của người xứ Nghệ.
Không chỉ chi viện người, Nghệ An còn là địa bàn chiến lược trọng yếu về giao thông vận tải, tiếp nhận và trung chuyển vật tư, hàng hóa cho tiền tuyến miền Nam.
Những địa danh như phà Bến Thủy và Truông Bồn đã trở thành những biểu tượng bất khuất, là “yết hầu” chiến lược nối hậu phương với tiền tuyến. Phà Bến Thủy - cửa ngõ của tuyến giao thông Bắc - Nam - không chỉ là điểm trung chuyển quan trọng mà còn là nơi ghi dấu hàng trăm trận đánh bom hủy diệt của không quân Mỹ.
Trong bom đạn ác liệt, cán bộ, chiến sĩ, thanh niên xung phong và nhân dân nơi đây vẫn kiên cường trụ bám, giữ vững mạch máu giao thông huyết mạch.
Đặc biệt, Truông Bồn - “tọa độ lửa” của tuyến đường 15A, nằm giữa trọng điểm đánh phá của không quân Mỹ - đã đi vào huyền thoại như một biểu tượng sống động về tinh thần quả cảm và lòng trung kiên.
Hơn 1.200 trận bom đã trút xuống mảnh đất chỉ vài trăm mét vuông, nhưng các chiến sĩ thanh niên xung phong Nghệ An, tiêu biểu là Tiểu đội 2 – Đại đội 317, vẫn ngày đêm san lấp hố bom, thông đường, đảm bảo cho từng đoàn xe ra tiền tuyến.
Sự hy sinh anh dũng của 13 thanh niên xung phong trong trận bom sáng ngày 31/10/1968 đã trở thành khúc tráng ca bất tử, làm rạng danh quê hương xứ Nghệ và sống mãi trong trái tim của bao thế hệ người Việt Nam.

Trong hai cuộc chiến tranh phá hoại, Nghệ An đã huy động tới 38.367.834 ngày công, vận chuyển được 7.310.000 tấn hàng vào chiến trường miền Nam – một khối lượng khổng lồ thể hiện sức chịu đựng phi thường và ý chí sắt đá của hậu phương lớn.
Tỉnh đã xây dựng được 11.622km hào giao thông, 1.097.008 hầm chữ A, 2.305.555 hố cá nhân, 3.346 hầm cất giấu thuyền, 533 âu dấu xe, 193.335 hầm, công sự kho tàng, 106.364 nhà hầm, nhà âm đắp lũy – hình thành một mạng lưới phòng ngự vững chắc và sáng tạo.

Lắp đặt, bảo vệ cầu phao cho xe qua chi viện chiến trường miền Nam. Ảnh tư liệu

Sản xuất nông nghiệp được giữ vững, bất chấp bom đạn tàn phá. Bằng những phong trào thi đua sôi nổi “tay cày tay súng”, “vững tay cuốc, chắc tay súng”, Nghệ An không những tự túc được lương thực, đảm bảo ổn định đời sống nhân dân mà còn chi viện cho miền Nam tới hơn 6 triệu tấn lương thực và 300 tấn thực phẩm.
Đặc biệt, năm 1972 - đỉnh điểm của chiến tranh phá hoại - Nghệ An vẫn có 6 huyện đạt năng suất 5 tấn/ha trên diện tích 2 vụ lúa ổn định, gây tiếng vang lớn trong cả nước, thể hiện sức sống và nội lực mạnh mẽ của nông thôn xứ Nghệ.
Không chỉ làm hậu phương vững chắc, Nghệ An còn là tiền tuyến kiên cường. Quân và dân tỉnh nhà đã trực tiếp chiến đấu bảo vệ bầu trời, vùng biển quê hương. Toàn tỉnh đã bắn rơi 553 máy bay Mỹ, xếp thứ hai toàn miền Bắc; bắn cháy, bắn chìm 36 tàu chiến, tàu biệt kích Mỹ - Ngụy, xếp thứ tư miền Bắc.
Những con số ấy không chỉ là thành tích, mà là kết tinh của lòng yêu nước, trí tuệ, bản lĩnh và ý chí kiên cường của người Nghệ trong trận tuyến bảo vệ Tổ quốc.
Cùng với quân dân cả nước, Nghệ An đã viết nên bản hùng ca bất tử trong thời đại Hồ Chí Minh – bản hùng ca của lòng trung dũng, nghĩa tình, của chủ nghĩa anh hùng cách mạng thấm đẫm trong từng con người, từng làng quê xứ Nghệ.
Hàng trăm ngàn người con ưu tú của tỉnh đã lên đường chiến đấu dưới ngọn cờ thiêng liêng của Đảng và Bác Hồ. Trong đó, hơn 45.000 người con ưu tú đã anh dũng hy sinh, mãi mãi nằm lại trên khắp các chiến trường - từ dải Trường Sơn đến sông Sài Gòn, từ biên giới Tây Nam đến đất nước bạn Lào, Campuchia.

Lễ chuyển giao cờ chiến thắng trước khi vào chiến dịch giải phóng Sài Gòn, tháng 4/1975. Ảnh tư liệu

Chiến thắng lịch sử ngày 30/4/1975 - biểu tượng chói lọi của chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam - không chỉ khép lại một thời kỳ chiến tranh đau thương, mà còn mở ra một kỷ nguyên mới cho đất nước, cho dân tộc và quê hương Xô viết anh hùng.
Từ truyền thống kiên cường trong đấu tranh giải phóng dân tộc đến tinh thần đổi mới và hội nhập trong xây dựng và phát triển, Nghệ An đã và đang chứng minh khả năng vận dụng sáng tạo những bài học từ lịch sử vào thực tiễn hôm nay.

Ngày 30/4/1975, xe tăng của quân giải phóng húc đổ cổng Dinh Độc Lập, tiến vào bắt sống Tổng thống ngụy Dương Văn Minh và toàn bộ nội các chính quyền Sài Gòn, kết thúc Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử. Ảnh tư liệu

Sau ngày đất nước thống nhất, cùng với cả nước, Nghệ An đã nỗ lực vượt khó, huy động mọi nguồn lực để tái thiết và phát triển quê hương. Từ một tỉnh nông nghiệp lạc hậu, thiếu lương thực, đến nay Nghệ An đã cơ bản bảo đảm an ninh lương thực và có sản phẩm xuất khẩu.
Tốc độ tăng trưởng GRDP của Nghệ An giai đoạn 2021- 2025 ước đạt 8,3 - 8,5%, cao hơn đáng kể so với giai đoạn 2016 - 2020 (6,97%). Quy mô GRDP năm 2025 dự kiến đạt 249,2 nghìn tỷ đồng, tăng gấp 1,7 lần so với năm 2020, đưa Nghệ An vươn lên xếp thứ 10 cả nước. GRDP bình quân đầu người ước đạt 72 triệu đồng, tăng 1,67 lần so với năm 2020.
Trong lĩnh vực thu hút đầu tư, tỉnh đạt bước tiến vượt bậc, đặc biệt là FDI. Giai đoạn 2022-2024, tổng vốn đăng ký FDI đạt hơn 4,8 tỷ USD, gấp 3,6 lần tổng vốn lũy kế trước năm 2020. Tính đến nay, Nghệ An đã thu hút 150 dự án FDI còn hiệu lực, với tổng vốn đăng ký hơn 5,86 tỷ USD từ 14 quốc gia và vùng lãnh thổ, đưa tỉnh liên tục 3 năm liền nằm trong nhóm 10 địa phương dẫn đầu cả nước về thu hút đầu tư nước ngoài.
Chương trình xây dựng nông thôn mới tiếp tục được đẩy mạnh, với hơn 79% số xã đạt chuẩn, trong đó nhiều xã đạt chuẩn nâng cao và kiểu mẫu. Giáo dục mũi nhọn giữ vững vị thế dẫn đầu khu vực; chỉ số cải cách hành chính xếp thứ 15/63 tỉnh, thành trong cả nước. Công tác giảm nghèo có nhiều chuyển biến tích cực. Tỷ lệ hộ nghèo đa chiều đến cuối năm 2025 dự kiến giảm còn 3,12%, bình quân mỗi năm giảm 1,07%.
Tỉnh đã huy động trên 500 tỷ đồng từ các nguồn xã hội hóa để hỗ trợ người nghèo. Đặc biệt, Nghệ An là một trong những địa phương đi đầu cả nước trong phong trào xóa nhà tạm, nhà dột nát. Từ tháng 2/2023 đến nay, toàn tỉnh đã vận động xây dựng và sửa chữa tổng cộng 15.246 căn nhà cho người nghèo (trong đó có 11.157 căn xây mới và 4.089 căn được sửa chữa), góp phần thiết thực cải thiện đời sống dân sinh.
Những thành tựu nổi bật trong phát triển kinh tế - xã hội những năm qua đã khẳng định vị thế ngày càng rõ nét của Nghệ An trong khu vực Bắc Trung Bộ, đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của đất nước.
Sự chuyển mình mạnh mẽ về quy hoạch, đầu tư, hạ tầng, nhân lực và chuyển đổi số đang tạo nền tảng vững chắc để hiện thực hóa khát vọng trở thành trung tâm kinh tế - văn hóa - giáo dục - khoa học và công nghệ của vùng vào năm 2030.
Xa hơn, theo Nghị quyết 39-NQ/TW của Bộ Chính trị, đến năm 2045, Nghệ An phấn đấu trở thành tỉnh phát triển nhanh, bền vững, toàn diện và hiện đại; là một cực tăng trưởng quan trọng ở Bắc Trung Bộ, nơi hội tụ đầy đủ giá trị văn hóa - lịch sử - cách mạng, được bảo tồn và phát huy; đời sống nhân dân được nâng cao; quốc phòng, an ninh, chủ quyền lãnh thổ được giữ vững; hệ thống chính trị vững mạnh và khối đại đoàn kết toàn dân không ngừng được củng cố.
Để hiện thực hóa khát vọng phát triển, Nghệ An cần tiếp tục đổi mới tư duy, phát huy vai trò lãnh đạo của Đảng, tinh thần trách nhiệm và tính tiên phong của đội ngũ cán bộ. Đồng thời, cần xây dựng văn hóa đổi mới sáng tạo trong toàn xã hội. Trong đó, con người - với bản lĩnh, trí tuệ, tinh thần dấn thân và lòng yêu nước - vẫn là yếu tố trung tâm của mọi chiến lược phát triển.
Với Nghệ An, truyền thống yêu nước, tinh thần đoàn kết và nền văn hóa giàu bản sắc, được hình thành từ chiều sâu lịch sử, cách mạng và nhân văn, là nền tảng tinh thần quan trọng để tạo bứt phá trong thời kỳ mới. Đó là giá trị được hun đúc qua các thế hệ, từ những năm tháng kháng chiến gian khổ đến hành trình kiến thiết quê hương hiện nay.

Một góc Thành phố Vinh. Ảnh tư liệu

Hành trình phát triển của Nghệ An hôm nay tiếp nối và phát huy truyền thống của quá khứ, khẳng định rằng: truyền thống chính là động lực để phát triển. Trong bối cảnh hội nhập và chuyển đổi, tinh thần “tất cả vì miền Nam ruột thịt” cần được kế thừa, phát triển thành tinh thần “tất cả vì sự phát triển bền vững, phồn vinh và giàu bản sắc của quê hương, đất nước”. Đây là cách để mỗi người dân xứ Nghệ sống xứng đáng với sự hy sinh của thế hệ đi trước, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ hòa bình và hội nhập sâu rộng.

TH