Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng tỉnh Nghệ An: Môi trường Khoa học phát huy tư duy sáng tạo – nhân văn của các em học sinh

Thứ hai - 05/09/2022 20:24 356 0

Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên nhi đổng tỉnh Nghệ An là cuộc thi hàng năm, được UBND tỉnh giao cho Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Nghệ An chủ trì phối hợp với các cơ quan: Tỉnh đoàn; Sở Khoa học và Công nghệ; và Sở Giáo dục – Đào tạo Nghệ An phối hợp tổ chức.

Đây là cuộc thi dành cho các em thanh, thiếu niên và nhi đồng trong tỉnh, từ 6 đến 18 tuổi tham gia, đặc biệt Cuộc thi khuyến khích các em nhỏ tuổi, các em ở miền núi, biên giới, hải đảo, dân tộc ít người tham gia. Các đề tài, mô hình, sản phẩm dự thi thuộc 5 lĩnh vực: Đồ dùng dành cho học tập; Phần mềm tin học; Sản phẩm thân thiện với môi trường; Các dụng cụ sinh hoạt gia đình và đồ chơi trẻ em; Các giải pháp kỹ thuật nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế.
Cuộc thi với mục đích khơi dậy tiềm năng và phát huy tư duy sáng tạo của các em thanh, thiếu niên, nhi đồng toàn tỉnh, đồng thời giúp các em trau dồi kiến thức, rèn luyện kỹ năng sáng tạo, xây dựng ước mơ các em trở thành nhà sáng chế trong tương lai. Các đề tài, mô hình, sản phẩm dự thi: phải có tính mới, tính sáng tạo; Đề tài, sản phẩm dự thi yêu cầu phải có mô hình và phải được thực hiện theo đúng ý tưởng của người dự thi; Mô hình, sản phẩm dự thi được làm từ vật liệu, nguyên liệu sẵn có và không nguy hại, các mô hình thông minh, hữu ích, dụng cụ đa năng, các thiết bị máy móc, rô bốt, thiết bị tự động hoá, sản phẩm tin học, phần mềm điều khiển... Mô hình, sản phẩm bắt buộc phải có một bản thuyết minh, hình ảnh kèm theo. Bản thuyết minh phải nêu rõ ý tưởng sáng tạo, phương pháp, vật liệu chế tạo, cách sử dụng vận hành, tính mới, tính sáng tạo, khả năng áp dụng; Mô hình, sản phẩm có kích thước không quá 0,5m x 0,5m x 0,5m và nặng dưới 10kg hoặc gửi bằng video clip (Video clip phải thể hiện rõ quá trình lắp ráp, vận hành của sản phẩm).
Các đề tài, mô hình, sản phẩm dự thi có thể thi theo cá nhân hoặc theo nhóm, tập thể (trường hợp có nhiều tác giả tham gia, chỉ được ghi trong phiếu dự thi tối đa 03 tác giả); Người dự thi được quyền nhờ sự giúp đỡ của người khác làm sản phẩm theo đúng ý tưởng sáng tạo của mình (trừ lĩnh vực phần mềm tin học);
Năm 2021-2022, ngay sau khi có văn bản chỉ đạo của Liên hiệp các hội Khoa học và kỹ thuật Việt Nam và của UBND tỉnh về tổ chức cuộc thi, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật và các cơ quan đồng tổ chức tiến hành họp bàn, thống nhất và ký ban hành kế hoạch tổ chức triển khai cuộc thi, trong đó phân công nhiệm vụ cụ thể, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ chính trị của mỗi cơ quan để đảm bảo kế hoạch tổ chức cuộc thi được thực hiện đạt hiệu quả cao nhất. Đồng thời thành lập Ban tổ chức cuộc thi do Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Nghệ An làm trưởng ban và đại diện lãnh đạo: Tỉnh Đoàn, Sở Giáo dục và Đào tạo; Sở Khoa học và Công nghệ và một số Sở, ngành hữu quan.
Trưởng Ban Tổ chức cuộc thi ký ban hành quyết định thành lập Ban Thư ký, Hội đồng giám khảo, ban hành Thể lệ cuộc thi, Quy định về chấm điểm, đánh giá các giải pháp dự thi và các văn bản điều hành tổ chức cuộc thi.
1. Tuyên truyền, tập huấn cuộc thi
Ban tổ chức chỉ đạo triển khai tuyên truyền, phát động Hội thi, cuộc thi với nhiều thức khác nhau: Phối hợp với các phòng giáo dục, Trường học... tổ chức các buổi tuyên truyền, tập huấn tại các huyện, thành, thị xã trong tỉnh; in pa nô, tờ rơi, đăng tin trên các báo, tạp chí giấy và mạng và Cổng thông tin điện tử: Sở KH&CN, sở GD&ĐT, Tỉnh đoàn, Báo Nghệ An và web http://lienhiepkhktnghean.org.vn... các trang mạng xã hội....
            Phân công các thành viên theo dõi, đôn đốc, chỉ đạo các địa phương triển khai, tổ chức cuộc thi nghiêm túc, linh hoạt. Năm 2021-2022, Ban tổ chức cuộc thi đã tổ chức 3 cuộc Hội thảo - Tập huấn – tuyên truyền - phát động cuộc thi "Sáng tạo Thanh thiếu niên nhi đồng tỉnh Nghệ An năm 2021-2022" . Cụ thể, 01 cuộc tại trường THPT Diễn Châu 4 cho cụm: TP Vinh và vùng phụ cận gồm các phòng giáo dục, trường THPT, THCS, Tiểu học của các các huyện Nghi Lộc, Hưng Nguyên, Nam Đàn, Yên Thành, Diễn Châu, TX Cửa Lò và TP.Vinh: 01 cuộc tại trường THPT Thái Hòa cho cụm vùng Tây Bắc Nghệ An gồm các phòng giáo dục, trường THPT, THCS, Tiểu học của các các huyện: huyện Nghĩa Đàn, Quỳ Hợp, Quỳnh Lưu, Quỳ Châu, Quế Phong, thị xã Thái Hòa, thị xã Hoàng Mai; 01 cuộc tại trường THPT Thanh Chương 3 cho cụm vùng Tây Nam Nghệ An gồm các phòng giáo dục, trường THPT, THCS, Tiểu học của các các huyện: Thanh Chương, Đô Lương, Tân Kỳ, Anh Sơn, Con Cuông, Tương Dương, Kỳ Sơn; Tham dự các cuộc hội thảo - tập huấn nói trên có tổng cộng trên 190 đại biểu và các phóng viên báo, đài tham dự và đưa tin.
       Cuộc thi năm nay được đánh giá là có nhiều nét mới về hình thức tổ chức, cơ cấu giải thưởng. Năm 2021-2022, Ban tổ chức đã áp dụng định mức chi giải thưởng cuộc thi theo Nghị quyết số 31/2021/NQ-HĐND tỉnh Nghệ An, ngày 09/12/2021 của Hội đồng nhân dân tỉnh Nghệ An.
2. Hội đồng chấm thi
Ban tổ chức cuộc thi đã thành lập Hội đồng chấm thi gồm: 2 tổ chấm thi:
- Tổ 1: Tin học, đồ dùng học tập, dụng cụ sinh hoạt gia đình và đồ chơi trẻ em.
- Tổ: Sản phẩm thân thiện môi trường; bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế.
- 01 Hội đồng chấm thi cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng tỉnh Nghệ An năm 2021 - 2022.
            Hội đồng giám khảo, chấm thi gồm các chuyên gia, các nhà khoa học có chuyên môn sâu, nhiều kinh nghiệm thuộc các lĩnh vực dự thi giúp Ban tổ chức trong việc xem xét, đánh giá các mô hình, sản phẩm dự thi, hội đồng giám khảo chấm thi có nhiệm vụ phân tích, đánh giá khảo nghiệm kết quả, cho điểm theo nguyên tắc độc lập, khách quan, đảm bảo theo đúng các tiêu chí chấm điểm do Ban tổ chức ban hành.

3. Kết quả cuộc thi
       Vòng chung kết cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng tỉnh Nghệ An 2021-2022, với 63 hồ sơ/ mô hình sản phẩm dự. Căn cứ kết quả chấm điểm của Hội đồng chấm thi, Ban tổ chức đã quyết định trao: 03 giải nhất; 05 giải nhì, 10 giải ba; và 23 giải khuyến khích cho các mô hình, sản phẩm có tính mới, tính sáng tạo có khả năng áp dụng vào thực tiễn mang lại kết quả thiết thực. Ban tổ chức tặng giấy khen + quà lưu niệm cho các em học sinh đạt giải và giấy khen cho các giáo viên hỗ trợ đã có thành tích hướng dẫn, giúp đỡ học sinh hoàn thành tốt mô hình/sản phẩm tham gia cuộc thi, đồng thời lựa chọn, đề xuất 20 mô hình/sản phẩm dự thi toàn quốc.
Cuộc thi sáng tạo thanh, thiếu niên, nhi đồng tỉnh Nghệ An đã được tổ chức sâu rộng, nghiêm túc, đúng tiến độ. Ban tổ chức đã tích cực phối hợp với các hội đồng chấm điểm tuyển chọn, các chuyên gia, các tác giả trong công tác chấm thi và chỉ đạo thực hiện kế hoạch tổ chức cuộc thi.
Chất lượng các giải pháp kỹ thuật, mô hình sản phẩm dự thi hàng năm và đặc biệt năm 2021-2022 cho thấy các đề tài có tính thực tiễn cao, thể hiện năng lực sáng tạo và niềm đam mê khoa học của các em học sinh.
Kết quả của cuộc thi đã minh chứng nhiều em học sinh đã thực sự có phẩm chất và năng lực trong nghiên cứu khoa học, khơi dậy tiềm năng và tư duy sáng tạo của các thanh, thiếu niên, nhi đồng vào các hoạt động thực tiễn, động viên phong trào sáng tạo khoa học kỹ thuật trong đời sống, học tập và phát huy tư duy sáng tạo của thanh, thiếu niên, nhi đồng trong tỉnh, hướng thanh, thiếu niên nhi đồng vào các hoạt động thực tiễn, từng bước nâng cao khả năng tư duy sáng tạo đồng thời góp phần tạo ra môi trường khoa học – kỹ thuật để tuổi trẻ vận dụng những tri thức, kỹ năng để sáng tạo ra những sản phẩm, những giải pháp hữu ích, có hàm lượng khoa học. Từ đó, góp phần phục vụ sản xuất, đời sống, học tập, rèn luyện và tham gia các hoạt động xã hội.
Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng là một sân chơi ý nghĩa và thiết thực, qua đó khơi dậy tiềm năng và tư duy sáng tạo của thanh thiếu niên, nhi đồng; hướng thanh thiếu niên, nhi đồng vào các hoạt động thực tiễn, từng bước nâng cao khả năng tư duy sáng tạo, đồng thời góp phần tạo ra môi trường khoa học – kỹ thuật để tuổi trẻ vận dụng những tri thức, kỹ năng, sáng tạo ra những sản phẩm, những giải pháp hữu ích, khoa học, có tính ứng dụng cao trong thực tiễn. Cuộc thi cũng thể hiện tính nhân văn sâu sắc khi có nhiều sản phẩm được sáng tạo nhằm hỗ trợ những người cao tuổi, người thân trong gia đình và các đối tượng khuyết tật. Từ đó, góp phần phục vụ sản xuất, đời sống, học tập, rèn luyện và tham gia các hoạt động xã hội.
Kết quả cuộc thi năm 2021-2022, đã được khẳng định được cộng đồng và xã hội ghi nhận và đồng tình cao; điều đó đã động viên khích lệ Ban tổ chức và các cơ quan đồng tổ chức tạo tiền đề tốt để tiếp tục chỉ đạo, tổ chức cuộc thi năm 2022-2023 và những năm tiếp theo đạt được kết quả cao hơn.

Tác giả bài viết: Đậu Quang Vinh