Trồng cây lạc dại hạn chế cỏ dại, cải tạo, bảo vệ chống xói mòn đất trong sản xuất nông nghiệp

Thứ hai - 14/11/2022 03:46 1.004 0

Sản xuất nông nghiệp trong những năm gần đây người dân sử dụng một lượng rất lớn thuốc trừ cỏ để diệt cỏ trên các vườn cây ăn quả, cây chè… việc làm này thực sự gây ô nhiễm môi trường, đi ngược lại với sản xuất nông nghiệp hữu cơ, hướng đến sản phẩm nông sản sạch và an toàn. Cách làm này tuy giảm công lao động, song tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây ô nhiễm nguồn đất, nước và làm mất cân bằng hệ sinh thái.

Đây là một trong những nguyên nhân khiến tình hình sâu bệnh trên cây trồng ngày càng diễn biến phức tạp. Thuốc trừ cỏ làm cho đất bị chai, thoái hóa, cây trồng kém phát triển do đầu rễ bị tổn thương dẫn đến năng suất, chất lượng giảm, sản phẩm không được an toàn. Làm tổn hại đến chính sức khỏe người sử dụng, ảnh hưởng đến khu dân cư, gây ngộ độc cho gia súc, gia cầm, ngấm vào đất, hòa vào nước, không chỉ làm ô nhiễm nguồn nước bề mặt mà cả nước ngầm, sau đó tích tụ trong động vật thủy sinh…
Giải pháp thay thế để hạn chế cỏ dại mọc cạnh tranh dinh dưỡng với cây trồng chính, cải tạo và giảm thiểu xói mòn rửa trôi đất, giảm thiểu sử dụng thuốc trừ cỏ đó là dùng cây che phủ, cải tạo đất như cây lạc dại LD99. Cây lạc dại LD99 có tên khoa học là Arachis pintoi có nguồn gốc ở miền trung Braxin. Là cây họ đậu, thân bò, thời gian sinh trưởng vô hạn, có hoa màu vàng tươi, hạt nhỏ (8 -12 x 4 - 6mm), màu nâu nhạt, rễ có nhiều nốt sần có khả năng cố định đạm từ khí trời (200 - 300kg N/ha/năm). Lạc dại là cây dễ trồng, phát triển nhanh, thích ứng với nhiều loại đất, chịu hạn, chịu úng tốt, có thể trồng được quanh năm. Là cây đa tác dụng, vừa giúp cải tạo đất (lượng chất xanh có thể cung cấp cho đất 595kg N /ha/năm; 140kg P2O5, 200kg K2O/ha), vừa làm phân xanh vừa là cây che phủ đất và làm thức ăn cho gia súc.
Lạc dại được đánh giá là cây có nhiều triển vọng, phù hợp với nhiều vùng sinh thái và khả năng ứng dụng cho các cơ cấu cây trồng trên đất dốc ở Việt Nam nói chung và tỉnh Nghệ An nói riêng, đặc biệt là các vùng trồng cây ăn quả, cây chè… Cây lạc dại phát triển ở vùng có lượng mưa >1.300mm; có khả năng phát triển trên vùng có độ cao 0 - 1.500m so với mặt biển; trồng được ở đất có độ pH thấp (chịu chua), chịu đất nghèo dinh dưỡng; chịu hạn, úng nhẹ (chịu hạn được 4 tháng/năm); có thể trồng được ở đất cát mặn ven biển; thích hợp với đất có thành phần cơ giới nhẹ.
Nhìn chung, giống LD99 có thể trồng ở hầu hết các thời điểm trong năm và đều cho tỷ lệ sống khá cao (>70%). Ở giai đoạn mùa mưa tỷ lệ cây sống đạt cao hơn và thời gian thành cây cũng rút ngắn lại và khả năng sinh trưởng phát triển của cây tốt hơn.
Sử dụng làm phân xanh (hàm lượng đạm khá cao %N: 2,5 - 3,0%); làm thức ăn gia súc cho trâu, bò, dê, cá... Lạc dại có thể trồng thuần dạng đồng cỏ hoặc xen các loại cỏ khác tạo đồng cỏ hỗn hợp; trồng che phủ ở các vườn cây ăn quả (mận, nhãn, vải, xoài, cam quýt, chè…); trồng che phủ hoặc làm băng chống xói mòn cho cây ngắn ngày như: sắn…; trồng cải tạo đất trống, đồi trọc, che phủ đất tốt, hạn chế sự xói mòn rửa trôi, duy trì độ ẩm đất tốt (đặc biệt là mùa khô), trả lại chất hữu cơ cho đất; trồng thảm trang trí tại các công viên, đường phố, công sở…Khả năng tái sinh của giống LD99 rất tốt, nếu thực hiện quy trình cắt khoảng 1,5 đến 2 tháng trong mùa mưa và 4 tháng trong mùa khô thì với thời gian trồng sau 1 năm có thể trả lại cho đất lượng chất xanh rất lớn đạt trên 148,7 tấn/năm. Đặc biệt vào giữa mùa mưa LD99 cho sinh khối rất mạnh, đây là đặc điểm tốt về khả năng che phủ đất của cây.

Rễ và nốt sần của cây lạc dại
Nghệ An có trên 22 nghìn ha diện tích trồng cây ăn quả các loại, chè trên 8 nghìn ha. Để hạn chế cỏ dại và giảm hẳn việc sử dụng thuốc trừ cỏ trên các vườn trồng cây ăn quả, cây chè… bà con nông dân có thể trồng xen lạc dại dưới tán cây ăn quả, cây chè, để che phủ, chống xói mòn rửa trôi đất, hạn chế cỏ dại và cung cấp một lượng đạm cho cây trồng chính phát triển vì cây lạc dại LD99 có khả năng sinh trưởng tốt, không cạnh tranh ánh sáng với cây trồng chính, cây sinh trưởng quanh năm nên duy trì độ che phủ tốt, chống xói mòn vào mùa mưa. Là cây họ đậu có sinh khối lớn, hàm lượng chất dinh dưỡng trong thân lá cao nên khả năng cải tạo đất rất tốt sau khi vùi cây vào trong đất, giúp sản xuất nông nghiệp bền vững mà cây bà con nhân dân nên trồng./.

Tác giả bài viết: Nguyễn Sỹ Hùng - TTKNNA